Mijn collectie CTA-flappen

Een centraal bediende treinaanwijzer (afgekort CTA) was een elektromechanisch bord dat vanaf midden jaren '80 tot eind 2012 op stations gebruikt werd om treinreizigers te informeren. Dit waren zogenaamde "split-flap displays" waarbij de gegevens getoond werden middels plastic flappen die automatisch doorgebladerd werden, totdat het juiste bordje verscheen.

Het karakteristieke tikkende geluid dat het doorbladeren van de flappen maakte, is voor velen nog altijd zeer herkenbaar. Een ander herkenbaar aspect waren de hilarische routes en eindbestemmingen die door haperende techniek soms op de borden verschenen.

CTA-bakken waren er in drie formaten: met twee, drie of vier regels. Die werden respectievelijk "Type 3", "Type 2" en "Type 1" genoemd. Het formaat dat toegepast werd was afhankelijk van de beschikbare ruimte en de hoeveelheid informatie die moest kunnen worden weergegeven. Inmiddels zijn ze allemaal vervangen door digitale schermen.

Foto's

Hieronder een kleine greep uit mijn collectie CTA-flappen. Het overgrote deel van de verzameling is afkomstig uit aanwijzers op Utrecht Centraal en enkele stations in de directe omgeving daarvan. Een klein deel is afkomstig van Rotterdam Centraal. Sommige paletten zijn zeer oud en andere vrij nieuw.

Diverse CTA-flappen

Oproep: wie is er in het bezit van CTA-paletten en CTA-bakken?

Ter uitbreiding van mijn collectie zou ik graag in contact komen met andere verzamelaars van flappen en eigenaren van complete CTA-bakken. Ik heb van veel flappen meerdere exemplaren die ik zou willen ruilen tegen flappen die nog ontbreken. Bijvoorbeeld om routes, bestemmingen, treinsoorten en waarschuwingen compleet te maken waarvan ik enkel de boven- of onderkant heb. Ook complete (sub)units hebben mijn interesse.

Ik zoek onder andere de volgende flappen om paren compleet te kunnen maken:

2-regelige flappen (grote opdruk verspreid over een boven- en onderflap):
- Treinsoorten:
  - Alpen Expres (onderflap, met logo)
  - Bergland Expres (onderflap)
  - Wien-Holland Expres (bovenflap)
  - ICE International (met logo, boven- en onderflap)
  - IC trein met toeslag (bovenflap)
  - Gereserveerde trein (onderflap)
  - Extra trein (onderflap)
  - Internationale trein (bovenflap)
  - Sneltrein (onderflap)
  - Stoptrein (bovenflap)
  - Intercity (onderflap)
- Eindbestemmingen:
  - Utrecht Centraal (onderflap)
  - Amsterdam Centraal (bovenflap)
  - Leiden Centraal (bovenflap)
  - Rotterdam Centraal (bovenflap)
  - Weert/Roosendaal (onderflap)
  - Tiel/Breda (onderflap)
  - Hilversum (onderflap)
  - Den Helder (bovenflap)
  - Enschede (onderflap)
  - Leerdam (bovenflap)
  - Dordrecht (onderflap)
  - Horst-Sevenum (onderflap)
  - Helmond (bovenflap)
  - Schiphol + vliegtuig (bovenkant)
  - 's-Hertogenbosch (bovenflap)
  - Arnhem (onderflap)
  - Zwolle (bovenflap)
  - Alphen a/d Rijn (bovenflap)
  - Woerden (bovenflap)
  - Breda (bovenflap)
  - Naarden-Bussum (onderflap)
  - Baarn (onderflap)
  - Bad Bentheim (onderflap)
  - Frankfurt am Main Hbf (onderflap)
  - Zell am See (bovenflap)
  - Paris Nord (onderflap)
  - Marseille-St-Charles (onderflap)
- "Via"-stations:
  - Via Arnhem-Nijmegen (bovenflap)
  - Via Amersfoort (onderflap)
  - Via Zwolle (bovenflap)
  - Via Geldermalsen (onderflap)
  - Via 's-Hertogenbosch (bovenflap)
  - Via Veenendaal (bovenflap)
  - Via Gouda (onderflap)
  - Via Bilthoven-Soest (onderflap)
- Blauwe opdruk:
  - Niet instappen (onderflap)
  - Let op omroepbericht (bovenflap)
  - Blijft in Utrecht C (bovenflap)
- Rode opdruk:
  - Vooraan instappen (bovenflap)
1-regelige flappen (opdruk enkel op een boven- of onderflap):
- EuroNight (op bovenzijde)
- reserveren verplicht (op onderzijde, rood)
- Baarn (op onderzijde of bovenzijde)
- Hilversum (op onderzijde of bovenzijde)
- Trein wordt omgeleid (op bovenzijde, rood)
- Ook voor binnenlandse (op bovenzijde, rood)
- bestemmingen (op onderzijde, rood)
- Op een deel van het (op bovenzijde, rood)

Daarnaast zoek ik alle andere soorten CTA-flappen met:

Rode opdruk:
- alle soorten; waarschuwingen, vertragingen, speciale aanwijzingen (soms over meerdere flappen gedrukt);
- In het bijzonder zoek ik de flappen van:
  - Do not board (boven- en onderflap)
  - Met toeslag (boven- en onderflap)
  - Reservering verplicht (boven- en onderflap)
Blauwe opdruk:
- Alle soorten;
- In het bijzonder zoek ik de flappen van:
  - Niet instappen
  - Let op omroepbericht
  - Vertrekt van spoor #
Standaard aanduiding van een treinsoort:
- Bijvoorbeeld: Stoptrein, Sneltrein, Intercity, Internationale trein, Extra trein, etc..
Extra aanduiding van een treinsoort:
- Alle soorten;
- In het bijzonder zoek ik de flappen van:
  - ICE International (met logo)
  - Ardennen Expres
  - Autoslaap Expres
  - Austria Expres
  - Colonia Expres
  - Fyra
Eindbestemmingen:
- Als grote tekst bestaande uit een boven- en onderflap;
- In het bijzonder zoek ik de flappen van:
  - Amsterdam RAI
  - Deventer
  - Hilversum
  - Baarn
  - Weesp
  - Amersfoort
  - Alle bestemmingen in België (Antwerpen, Brussel, Luik, Gent, etc.)
  - Alle bestemmingen in Duitsland (Berlin, Hannover, Hamburg, Freiburg, etc.)
  - Alle bestemmingen in Frankrijk (Paris Nord, Nice, Marseille, Bordeaux, etc.)
  - Alle bestemmingen in Oostenrijk (Wien, Kufstein, Zell am See, Innsbruck, etc.)
  - Alle bestemmingen in Zwitserland (Basel, Geneve, Zürich, Bern, etc.)
  - Alle bestemmingen in Italië (Milano, Bergamo, Chiasso, Roma, Firenze etc.)
Tussenstations of reeksen tussenstations:
- Als kleine tekst op 1 regel/flap.
Treinroutes bestaande uit 2 plaatsen gescheiden door een streepje of slash;
- Bijvoorbeeld: Hilversum-Weesp, Utrecht-Roosendaal, Groningen/Leeuwarden, etc..
"Via"-stations:
- Bijvoorbeeld: Via Utrecht Centraal, Via Weesp, Via Amsterdam-Amstel; op paletten met zowel 1 als 2 regels.
Een opdruk in zowel blauw als rood:
- Vaak gebruikt om een gesplitste trein aan te duiden (voor:/achter: en A-zijde:/B-zijde:) of eindstation + overstapbestemming.
Klokflappen met cijferopdruk:
- Flappen uit de aanwijzer voor uren en minuten.

Heb je iets van het bovenstaande beschikbaar? Stuur me dan een mailtje!

CTA's in musea

Een aantal musea zijn in het bezit van CTA-bakken. Echter worden ze doorgaans niet in werkende staat tentoongesteld. De reden hiervoor is dat het materiaal waarvan de flappen gemaakt zijn (PVC) na verloop van tijd zijn flexibiliteit verliest. Flappen worden bros, breekbaar, trekken krom en kunnen dan simpelweg het "geweld" van de rotatiemechaniek niet meer aan. Vaak is het eerste slachtoffer de bevestigingsgaten die stuk voor stuk breken, wat het begin van het einde betekent.

Gebroken flappen kunnen verstrikt raken in de rol, een vastloper veroorzaken en daardoor de bak beschadigen. "Ontspoorde" CTA's kwamen in de praktijk regelmatig voor en daarom werden flappen soms ook preventief vervangen. Omdat ze niet meer gemaakt worden hebben de meeste musea dus besloten de bakken "statisch" tentoon te stellen.

Video's

Interessante video's van werkende CTA's.

·
·
·
·